પ્રાથમિક સારવાર

૧.પ્રાથમિક સારવારના સિદ્ધાંતો

૨. જીવનબચાવ કામગીરી: કૃત્રિમ શ્વાસોચ્છવાસ અને કાર્ડિયેક મસાજ

• જીવનબચાવ કામગીરીના પગલાંઓના ક્રમની સંક્ષિપ્ત યાદી

• કૃત્રિમ શ્વાસ આપવાની અન્ય રીત

૩.શ્વસનમાર્ગમાં અવરોધ અને શ્વાસ રૂંઘાવો

• શ્વાસનળીમાં ફસાયેલી વસ્તુ કાઢવાની રીત

• પાણીમાં ડૂબેલી વ્યક્તિનો શ્વાસઅવરોધ

• ધૂમાડા કે ગેસથી થયેલી ગુંગળામણની પ્રાથમિક સારવાર

૪.લોહી નીકળવું

• નાકમાંથી લોહી નીકળવું

• ઊલટીમાં લોહી નીકળવું

• મોઢામાંથી લોહી નીકળવું

• કાનમાંથી લોહી નીકળવું

• પેશાબ વાટે લોહી નીકળવું

• અન્ય રક્તસ્રાવો

  .શૉકની ગંભીર હાલત

૫.બેભાનાવસ્થા (કોમા)

૬.દર્દીને ખસેડવાની રીતો

૭.ઈજા અને પાટાપિંડી

• નાના ઘા-ઇજા પર ડ્રેસિંગ (પાટો બાંધવા) ના નિયમો

• છાતીમાં થયેલી ઊંડી ઇજા

• પેટમાં થયેલી ઊંડી ઇજા

• પાટા બાંધવાની રીતો

• હાથની સ્લિંગ (ઝોળી)

• ઘૂંટણ અને કોણી માટે પાટો

• હાથ અથવા પગના પંજાનો પાટો

• આંગળી માટે પાટો

• માથા માટે પાટો

• આંખનો અને કાનનો પાટો

• આંખમાં કણો પડવો

• કાનમાં ગયેલી વસ્તુ

• નાકમાં ફસાયેલી વસ્તુ

• ગળામાં માછલીનો કાંટો ખૂંચી જવો

• અકસ્માતે ગળી જવાથી પેટમાં ઊતરી ગયેલી વસ્તુ

૮.ફ્રેકચર

• ખોપરીનું ફ્રેકચર (માથાની ઇજા)

• નીચલાં જડબાનું ફ્રેકચર

• બાવડાંનું તથા કોણીનું ફ્રેકચર

• કોણી નીચેના હાડકાનું ફ્રેકચર

• બસ્તિપ્રદેશ - કમ્મર - થાપાનું ફ્રેકચર

• સાથળના હાડકાંનુ ફ્રેકચર

• ઘૂંટણ અને તેની આસપાસનું ફ્રેકચર

• ઘૂંટણ અને ઘૂંટી વચ્ચેનું ફ્રેકચર

• પગના પંજાનું ફ્રેકચર

• કરોડ(મણકાંઓ)નું ફ્રેકચર

• હાંસડી અને પાંસળીનું ફ્રેકચર

 . સાંધો ખડી જવો

 . મચકોડ

૯.આગ અને વીજળીથી થતી ઇજાઓ

• ચાલુ આગમાંથી બચાવવાની કામગીરી

• દાઝવાની પ્રાથમિક સારવાર

• વીજળીનો આંચકો લાગે ત્યારે

૧૦.ઝેર ચડવું

૧૧.જીવ-જંતુ, પ્રાણી કે સાપ કરડે ત્યારે

• કૂતરું કરડવું

• ભમરી-મધમાખી ડંખવી

• વીંછી ડંખવો

• સાપ કરડવો

૧૨.ઇમરજન્સી સુવાવડ અને સ્તનપાનની સમસ્યાઓ

• ધાત્રી માતાને ધાવણ નો “ ભરાવો 'થવો

• ધાવણા બાળકનું રોજ સાંજે રડવાનું “ચૂંક”

• નાક બંધ થઇ જવાથી સ્તનપાન કરવામાં થતી તકલીફ

૧૩.રોજબરોજના રોગો

• તાવ

• મેલેરિયા

• ટાઇફોઇડ

• પેશાબનો ચેપ(ઉનવા)

• શરદી અને ફલ્યૂનો તાવ

• ભારે શરદી અને સાયનસનો પાક

• કાકડા પાકવા અને ગળાનો ચેપ

• ન્યુમોનિયા (વરાધ વાવડી)

• દમ હાંફ (અસ્થમા)

• ગૂમડાં-પાક

• ઝાડા

• મરડો

• કબજિયાત

• ઊલટી

• કમળો

• એસિડિટી અને અલ્સર

• હેડકી

• આંખ આવવી

• લૂ લાગવી (હિટ સ્ટ્રોક)

• પથરી

• પેશાબ અટકી જવો

• ખેંચ -તાણ-વાઇ-આંચકી-ફેફરું

• હ્રદયરોગનો હુમલો

• અચાનક શરૂ થતો પીઠનો દુ:ખાવો

૧૪. અકસ્માત અને ઇજાનું નિવારણ

૧૫.રકતદાન